Poznaj związek między higieną cyfrową a Twoim zdrowiem.
Zachowania, które znalazły się w Teście Higieny Cyfrowej ICO, nie są przypadkowe. To gotowa lista najważniejszych zachowań chroniących zdrowie związanych z używaniem internetu i urządzeń ekranowych.
Zachowania te można podzielić na cztery obszary. Przedstawiamy je poniżej i wyjaśniamy, jaki mają związek z twoim zdrowiem i codziennym funkcjonowaniem. Mamy nadzieję, że zrozumienie, dlaczego warto tak postępować, zachęci cię do pracy nad swoją higieną cyfrową.
Nie zniechęcaj się, jeśli w swoim życiu nie zawsze stosujesz poniższe zalecenia – jako społeczeństwo dopiero uczymy się higienicznego używania urządzeń ekranowych. Co więcej, w związku z szybkim rozwojem nowych technologii, lista zachowań wchodzących w skład higieny cyfrowej jest otwarta i będzie się zmieniać. Chociaż ograniczyliśmy ją w Teście Higieny Cyfrowej ICO i badaniu naukowym do zamkniętej listy zachowań, każdy z nas musi ustalić swoje indywidualne zasady higieny cyfrowej, dostosowane do trybu życia, jaki prowadzi.
Aby pracować nad swoją higieną cyfrową, najważniejsze jest zrozumienie jej związku ze zdrowiem fizycznym, psychicznym i społecznym. Mamy nadzieję, że poniższa lista będzie w tym pomocna.
Brak kontroli czasu ekranowego prowadzi do jego wydłużania się i związanych z tym negatywnych konsekwencji, jak zaniedbywanie obowiązków, obniżony nastrój czy problemy z koncentracją. Jednocześnie nasz mózg ma tendencję do naturalnej utraty kontroli podczas wykonywania czynności, które uważa za przyjemne, dlatego musimy włożyć aktywny wysiłek, by temu zapobiec.
Dźwięk i widok powiadomień lub noszenie telefonu cały czas przy sobie sprawiają, że odczuwamy silną chęć skorzystania z urządzenia. Uleganie jej prowadzi do niekontrolowanego spędzania czasu ekranowego. Ponadto przychodzące kilkadziesiąt, a czasem nawet kilkaset razy dziennie powiadomienia z rozmaitych aplikacji, są ogromnym obciążeniem informacyjnym dla mózgu.
Nierozważne opublikowanie w internecie swoich danych osobowych może doprowadzić do kradzieży tożsamości, której konsekwencją może być utrata oszczędności lub zaciągnięcie zobowiązań finansowych bez wiedzy ofiary.
Popularnym sposobem na przechwycenie danych do logowania, a tym samym – przejęcia kontroli nad kontem bankowości internetowej lub skrzynką mejlową, jest podszywanie się pod instytucje zaufania publicznego, znajomych i inne osoby, które mogą uwiarygodnić wiadomość.
Publikowanie treści online może przynosić realne konsekwencje zarówno dla ich autorów i autorek, jak i innych osób. Ta świadomość powinna przyświecać każdemu, kto decyduje się na aktywność w przestrzeni cyfrowej – bez względu na ich formę.
Narażenie się na tzw. przeciążenie informacyjne, czyli odbieranie zbyt wielu informacji każdego dnia, znacznie obniża komfort życia. Aby zadbać o swoje samopoczucie warto ograniczać liczbę źródeł informacji i świadomie dobierać treści w internecie, na przykład poprzez ich selekcję pod kątem wpływu na nasze samopoczucie oraz korzyści, jakie przynosi nam obcowanie z danymi materiałami.
Reagowanie na negatywne treści, które napotykamy w internecie, to element odpowiedzialnej, obywatelskiej postawy. Użytkownicy zgłaszający administratorom stron treści niezgodne z regulaminem, naruszające prawo lub normy społeczne, pomagają tworzyć z internetu przyjazną przestrzeń i w ten sposób działają na rzecz wspólnego dobra.
Używanie telefonu tuż przed snem lub trzymanie go obok/w łóżku mogą powodować trudności w zasypianiu, słabą jakość snu, senność w ciągu dnia i zaburzenia snu.
Ekran telefonu rozprasza i odciąga uwagę od czynności jedzenia. Zajmowanie się nim w czasie posiłku utrudnia dostrzeganie i rozpoznanie sygnałów płynących z organizmu (takich jak głód i sytość), kontrolę wielkości porcji i zakończenie posiłku w odpowiednim momencie, bez uczucia przejedzenia.
Telefon komórkowy, często dotykany, przykładany do ucha i twarzy, przechowywany w różnych miejscach, jest siedliskiem wielu chorobotwórczych drobnoustrojów.
Używanie urządzeń ekranowych jest w dużej mierze zachowaniem sedentarnym, tj. czynnością wykonywaną przez człowieka w pozycji siedzącej lub leżącej, w czasie której wydatek energii jest niewielki. Nadmiar takich zachowań jest niekorzystny dla zdrowia: może wiązać się z ryzykiem rozwoju chorób przewlekłych, w tym otyłości i chorób układu krążenia.
Zbyt głośne dźwięki oraz codzienne długotrwałe używanie słuchawek może być przyczyną niedosłuchu, szumów usznych, bólu głowy i drażliwości.
Inicjowanie, rozwijanie i utrzymywanie wzajemnie satysfakcjonujących relacji interpersonalnych jest jednym ze wskaźników zdrowia psychicznego, ma duże znaczenie dla samopoczucia psychospołecznego. Związki z innymi są uznawane za ważny element dobrostanu („Inni ludzie to najlepsze lekarstwo na życiowe dołki, a także najpewniejsza recepta na znajdowanie życiowych górek”).
Koncentracja pieszego i prowadzącego pojazd jest warunkiem zachowania bezpieczeństwa na drodze. Jest to jeden z czynników zapobiegających wypadkom drogowym, które są poważnym zagrożeniem życia i zdrowia uczestników ruchu drogowego w Polsce.
Fundacja Instytut Cyfrowego
Obywatelstwa
ul. Żurawia 2/47
00-503 Warszawa
+48 723 100 201
biuro@cyfroweobywatelstwo.pl
Fundacja Instytut Cyfrowego Obywatelstwa
ul. Żurawia 2/47
00-503 Warszawa
+48 723 100 201
biuro@cyfroweobywatelstwo.pl
Copyright Instytut Cyfrowego Obywatelstwa © 2025 →
Designed at Leniva° Studio | Implemented by Maurycy Gast
